6 phút để đọc
Năm 2023 chứng kiến sự bùng nổ của các dự án Layer 2, thu hút sự quan tâm lớn từ các nhà đầu tư. Với tiềm năng tăng trưởng vượt bậc, Layer 2 đang được xem là một trong những xu hướng hot nhất trong thị trường crypto hiện nay. Vậy Layer 2 là gì? Tại sao nó lại quan trọng đến vậy? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này của Locker nhé.
Layer 2 là gì?
Layer 2 là một lớp giao thức được xây dựng trên một blockchain chính (như Ethereum) để nâng cao khả năng xử lý giao dịch. Nói cách khác, Layer 2 giống như một tuyến đường phụ được xây dựng bên cạnh một con đường cao tốc chính (Layer 1) để giảm tải lượng xe cộ và tăng tốc độ di chuyển.
Layer 2 khác gì so với Layer 1
- Layer 1: Là blockchain chính, đảm bảo tính bảo mật và xác thực cho tất cả các giao dịch. bạn có thể hiểu đơn giản, Layer 1 giống như một cuốn sổ cái công khai ghi lại tất cả các giao dịch.
- Layer 2: Là các giải pháp được xây dựng trên Layer 1 để mở rộng quy mô và cải thiện hiệu suất. Layer 2 thực hiện một số tính toán và xác thực giao dịch bên ngoài, sau đó chỉ gửi kết quả cuối cùng lên Layer 1 để ghi nhận.
Đọc thêm: Tại sao nên sử dụng trình quản lý mật khẩu để bảo mật ví Crypto?
Layer 2 có vai trò như thế nào? Lợi ích của Layer 2
Khi số lượng người dùng và giao dịch tăng lên, các blockchain Layer 1 như Ethereum có thể bị quá tải, dẫn đến phí giao dịch cao và tốc độ xác nhận chậm. Bên cạnh đó, Layer 2 giúp tăng tốc độ xử lý giao dịch và giảm thiểu phí gas, mang lại trải nghiệm tốt hơn cho người dùng.
Các lợi ích của Layer 2 được nhà phát triển đánh giá cao nhất là:
- Tăng khả năng mở rộng: Xử lý được nhiều giao dịch hơn, giảm phí giao dịch.
- Tăng tốc độ giao dịch: Giao dịch được xác nhận nhanh hơn.
- Cải thiện trải nghiệm người dùng: Giao dịch mượt hơn, không bị tắc nghẽn.
- Mở ra nhiều ứng dụng mới: Layer 2 tạo điều kiện cho sự phát triển của các ứng dụng DeFi, NFT và nhiều ứng dụng khác.
Phân loại các Layer 2 phổ biến nhất hiện nay
Có nhiều loại Layer 2 khác nhau, mỗi loại có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Dưới đây là 3 loại Layer phổ biến được sử dụng nhiều nhất hiện nay:
- Rollups: Là loại Layer 2 phổ biến nhất hiện nay. Rollups thực hiện một loạt các giao dịch bên ngoài blockchain chính, sau đó tổng hợp chúng thành một giao dịch duy nhất và gửi lên Layer 1.
- State Channels: Tạo ra các kênh giao dịch riêng biệt giữa các người dùng, giúp giảm thiểu số lượng giao dịch trên Layer 1.
- Sidechains: Là các blockchain song song với blockchain chính, có thể có cơ chế đồng thuận khác nhau.
Xem hướng dẫn lưu trữ seed phrase và private key của ví crypto an toàn
Tại sao Layer 2 lại tập trung vào Ethereum?
- Ethereum là nền tảng hợp đồng thông minh lớn nhất: Có rất nhiều ứng dụng và dự án được xây dựng trên Ethereum, dẫn đến nhu cầu về khả năng mở rộng rất lớn.
- Cộng đồng phát triển mạnh mẽ: Ethereum có một cộng đồng phát triển rất lớn và năng động, thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới trong lĩnh vực Layer 2.
Những điểm yếu mà Layer 1 đang gặp phải
Layer 1 là nền tảng cơ bản của một blockchain giúp ghi lại công khai tất cả các giao dịch. Mặc dù có nhiều ưu điểm về tính bảo mật và phi tập trung, Layer 1 vẫn đối mặt với một số thách thức đáng kể, đặc biệt là khi nhu cầu sử dụng blockchain ngày càng tăng.
Các vấn đề chính mà Layer 1 đang gặp phải:
- Khả năng mở rộng hạn chế:
- Tốc độ giao dịch chậm: Mỗi giao dịch trên Layer 1 đều phải được xác nhận bởi nhiều node, dẫn đến tốc độ xử lý giao dịch tương đối chậm, đặc biệt khi mạng lưới trở nên đông đúc.
- Phí giao dịch cao: Khi nhu cầu giao dịch tăng, phí gas (phí giao dịch) trên các blockchain như Ethereum có thể tăng vọt, khiến việc giao dịch trở nên đắt đỏ, đặc biệt đối với các giao dịch nhỏ.
- Tính khả dụng: Trong thời gian cao điểm, mạng lưới Layer 1 có thể bị quá tải, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và một số giao dịch không thể được xử lý ngay lập tức.
- Tính phức tạp:
- Cơ chế đồng thuận: Các cơ chế đồng thuận như Proof of Work (PoW) tiêu tốn rất nhiều năng lượng và có thể gây ảnh hưởng đến môi trường.
- Cập nhật và nâng cấp: Việc cập nhật và nâng cấp các blockchain Layer 1 thường phức tạp và tốn thời gian, đòi hỏi sự đồng thuận của cộng đồng.
Nguyên nhân gây nên các vấn đề này là:
- Kiến trúc của nhiều blockchain Layer 1 được thiết kế để đảm bảo tính bảo mật cao, nhưng lại hạn chế khả năng mở rộng.
- Các cơ chế đồng thuận truyền thống như PoW và PoS đều có những ưu và nhược điểm riêng, và không phải lúc nào cũng đáp ứng được nhu cầu của các ứng dụng hiện đại.
- Sự gia tăng nhanh chóng của thị trường crypto và sự phát triển của các ứng dụng DeFi, NFT đã đặt ra những yêu cầu cao hơn về khả năng mở rộng của blockchain.
Để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng của blockchain, các nhà phát triển đang áp dụng các giải pháp như Layer 2, sharding, cơ chế đồng thuận mới và ngôn ngữ lập trình tối ưu hóa, nhằm tăng tốc độ giao dịch, giảm phí và nâng cao hiệu suất của hệ thống.
Layer 2 giúp giải quyết các vấn đề cốt lõi của Layer 1 như thế nào?
| Tính năng | Layer 1 | Layer 2 | Giải thích |
|---|---|---|---|
| Khả năng xử lý giao dịch | Hạn chế, dễ bị tắc nghẽn khi có nhiều giao dịch | Cao hơn nhiều, xử lý được lượng lớn giao dịch | Layer 2 thực hiện phần lớn các tính toán bên ngoài, giảm tải cho Layer 1, giống như việc xây thêm làn đường trên cao tốc. |
| Chi phí giao dịch | Cao, đặc biệt trong thời gian cao điểm | Thấp hơn đáng kể | Bằng cách giảm tải cho Layer 1, Layer 2 giúp giảm phí gas. |
| Tính bảo mật | Cao, nhờ cơ chế đồng thuận | Cao, nhưng phụ thuộc vào cách thiết kế và liên kết với Layer 1 | Layer 2 thường xuyên gửi thông tin về các giao dịch lên Layer 1 để xác nhận, đảm bảo tính bảo mật. |
| Phi tập trung | Cao, nhiều node tham gia xác thực | Cao, nhưng có thể tập trung hơn một chút tùy thuộc vào thiết kế | Layer 2 thường dựa vào Layer 1 để đảm bảo tính phi tập trung. |
| Mục đích | Nền tảng cơ bản cho các ứng dụng blockchain | Mở rộng khả năng của Layer 1, cải thiện hiệu năng | Layer 2 được xây dựng để giải quyết các hạn chế của Layer 1, như tốc độ chậm và phí cao. |
Các dự án Layer 2 tiềm năng nhất trong năm 2024
| Tên dự án | Mạng chính | Cơ chế Rollup | Điểm mạnh nổi bật | Tiềm năng |
|---|---|---|---|---|
| zkSync | Ethereum | ZK-Rollups | Tốc độ cao, bảo mật, phí giao dịch thấp, cộng đồng lớn | Rất cao |
| StarkNet | Ethereum | ZK-Rollups | Khả năng tùy biến cao, ngôn ngữ lập trình Cairo, tương lai sáng | Rất cao |
| Optimism | Ethereum | Optimistic Rollups | Cộng đồng lớn, nhiều dự án xây dựng trên đó, tương thích cao với Ethereum | Cao |
| Arbitrum | Ethereum | Optimistic Rollups | Tốc độ giao dịch nhanh, bảo mật, phí giao dịch cạnh tranh | Cao |
| Base | Ethereum | Optimistic Rollups | Được hỗ trợ bởi Coinbase, tiềm năng tăng trưởng lớn | Cao |
| Polygon | Ethereum | L2 đa dạng (ZK-Rollups, Optimistic Rollups,…) | Hệ sinh thái lớn, nhiều ứng dụng đa dạng | Cao |
| Metis | Ethereum | Optimistic Rollups | Dễ sử dụng, khả năng mở rộng lớn, hỗ trợ Web3 | Cao |
| Mantle | Ethereum | Optimistic Rollups | Tập trung vào bảo mật, tính riêng tư, tương lai sáng | Cao |
| Linea | Ethereum | Optimistic Rollups | Được phát triển bởi ConsenSys, tiềm năng lớn | Cao |
| Scroll | Ethereum | ZK-Rollups | Tốc độ cao, bảo mật, tương thích cao với Ethereum | Cao |
Lời kết
Thị trường Layer 2 đang mở ra nhiều cơ hội hấp dẫn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, để thành công, bạn cần có một chiến lược đầu tư rõ ràng. Hãy đa dạng hóa danh mục đầu tư, kiên nhẫn chờ đợi những kết quả lâu dài và đặc biệt, luôn dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng về từng dự án. Chỉ khi đó, bạn mới có thể đưa ra những quyết định đầu tư sáng suốt và tối ưu hóa lợi nhuận của mình.
Có thể bạn quan tâm: