7 phút để đọc
Winston is a highly experienced digital marketing professional, specializing in Cybersecurity, IT services, and Software as a Service (SaaS). @#@ Tôi là một technical writer trong lĩnh vực bảo mật, dịch vụ CNTT và phát triển phần mềm.
Nếu như trước đây người dân thường được cảnh báo về các vụ lừa đảo giả danh công an, điện lực, ngân hàng… thì hiện nay, một hình thức mới đang âm thầm lan rộng và gây thiệt hại cho không ít người: lừa đảo giả danh shipper giao hàng. Những kẻ lừa đảo không còn cần đến kịch bản phức tạp, không cần công nghệ cao siêu, chỉ cần một chiếc túi hàng, một tin nhắn giả, hoặc một cuộc gọi “xác nhận đơn hàng” là đã có thể khiến hàng loạt người mất tiền trong vài phút.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ: vì sao hình thức lừa đảo này đang nở rộ, chúng lừa kiểu gì, ai là mục tiêu dễ bị nhắm tới và quan trọng nhất: làm sao để nhận diện và phòng tránh hiệu quả.
Vì sao hình thức lừa đảo giả danh shipper ngày càng tinh vi và phổ biến?
Gần như ngày nào cũng có người giao hàng đến nhà, nơi bạn làm việc để giao từ đơn hàng mua online, tới đồ ăn, đồ siêu thị. Chính sự quen thuộc này tạo ra một “lỗ hổng tâm lý” khiến ta không còn đề phòng.
Lợi dụng điều đó, những kẻ gian:
- Mạo danh các đơn vị vận chuyển uy tín như GHN, Viettel Post, GHTK, Shopee Express.
- Gửi tin nhắn giả, gọi điện giả, thậm chí giả dạng shipper đến tận nhà để lừa tiền.
- Nhắm đến đối tượng không rành công nghệ, sống một mình hoặc quá bận rộn không kiểm soát đơn hàng.
Mục tiêu của chúng rất rõ ràng: chiếm đoạt tiền mặt, thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng của bạn. Điều đáng sợ nhất là bạn có thể là nạn nhân mà không hề hay biết, cho đến khi… tiền “không cánh mà bay”.
Đọc thêm: Lừa đảo nhận hàng Shopee
5 chiêu trò lừa đảo shipper đang hoành hành
1. Giao hàng COD dù bạn không đặt gì
Đây là chiêu đơn giản nhưng hiệu quả bất ngờ. Bạn nhận một cuộc gọi hoặc shipper đến tận cửa, thông báo có gói hàng cần giao thu hộ (COD), thường là 300.000đ – 500.000đ.
Bạn không chắc đã đặt gì, nhưng nghĩ “chắc người thân đặt giúp” hoặc “cứ nhận cho xong” rồi trả tiền. Đến lúc mở ra thì món đồ bên trong chỉ là một cái áo rẻ tiền, dây sạc không dùng được, hoặc thậm chí là hộp rỗng. Khi bạn nhận ra thì đã quá muộn và tiền đã vào túi kẻ gian.
2. Tin nhắn giả danh lừa đảo giao hàng Viettel Post/GHTK
Bạn nhận được một SMS như sau “Đơn hàng đang chờ xác nhận, vui lòng bấm vào link: ghtk-update[.]xyz”. Trang web rất giống thật – có logo, giao diện chuyên nghiệp nhưng khi bạn nhập số điện thoại, thông tin ngân hàng, hoặc mã OTP để “xác nhận đơn hàng”, tài khoản của bạn sẽ bị chiếm quyền kiểm soát. Đây là dạng lừa đảo phishing rất phổ biến. Kẻ gian lợi dụng niềm tin mù quáng vào tên thương hiệu hiển thị trong tin nhắn (có thể bị giả mạo bằng kỹ thuật SMS Brandname spoofing).
3. Gọi điện giả làm shipper và yêu cầu chuyển tiền “hoàn đơn”
Một số trường hợp, bạn bị gọi điện bởi đối tượng tự xưng là nhân viên giao hàng của Shopee, GHN, Tiki, GHTK… Chúng sẽ nói: “Đơn hàng của bạn giao không thành công, cần hoàn tiền vào tài khoản ngân hàng.”
Sau đó, yêu cầu bạn đọc số tài khoản, chuyển khoản trước “để xác minh” hoặc yêu cầu mã OTP để “xác nhận hoàn tiền”. Trong nhiều vụ việc, người nhận đã bị rút sạch tiền trong tài khoản chỉ vì một cuộc gọi như vậy.
4. Giả dạng shipper vào tận nhà và lợi dụng sơ hở để trộm cắp
Một số đối tượng mặc đồng phục đơn giản, cầm túi hàng, tự xưng là shipper. Khi bạn mở cửa, chúng tìm cách đánh lạc hướng như xin nước uống, nhờ ký gấp, yêu cầu bạn đi lấy tiền lẻ,…
Trong lúc đó, chúng nhanh tay lấy cắp điện thoại, ví, hoặc tài sản gần cửa. Một vài vụ việc còn có dấu hiệu bạo lực khi nạn nhân phản ứng.
Chiêu này đặc biệt nguy hiểm tại các khu dân cư không có bảo vệ hoặc phòng trọ sinh viên, nhà thuê,… nơi ai cũng có thể tiếp cận cửa nhà.
5. Lừa OTP qua điện thoại
Bạn nhận được cuộc gọi như sau: “Anh/chị có đơn hàng trị giá 5.200.000đ từ Lazada. Mã OTP sẽ được gửi tới điện thoại của anh/chị – vui lòng đọc giúp em để xác minh.”
Tâm lý hoang mang, sợ mất tiền vì đơn hàng không đặt khiến nhiều người vội vã làm theo. Nhưng OTP bạn vừa đọc là để rút tiền từ ví Momo, ZaloPay, Viettel Money… Từ đó hacker có thể chiếm đoạt toàn bộ số tiền trong tài khoản của bạn.
6 nhóm người dễ trở thành nạn nhân của lừa đảo giả danh shipper
Không ai muốn mình trở thành “con mồi”, nhưng thực tế cho thấy: lừa đảo shipper chọn đối tượng rất ký để tiến hành tấn công vô cùng bài bản.
Dưới đây là những nhóm người thường xuyên bị nhắm tới:
- Người lớn tuổi, sống một mình: Không quen thao tác kiểm tra đơn hàng online, tâm lý dễ tin người, phản xạ chậm khi có tình huống bất ngờ.
- Sinh viên mới xa nhà: Mới tiếp xúc với hình thức mua hàng online, không biết đâu là quy trình chuẩn, dễ click link giả hoặc làm theo yêu cầu qua điện thoại.
- Người mua hàng quá thường xuyên: Mua hàng liên tục nhưng không ghi nhớ rõ từng đơn => dễ “nhận nhầm” đơn lừa.
- Người làm văn phòng bận rộn: Không có thời gian kiểm tra kỹ, giao hàng giờ nào cũng nhận, ai gọi ship cũng nghe.
- Người dùng không rành công nghệ: Không biết cách phân biệt SMS thật – giả, website lừa đảo – chính thống.
- Người nhẹ dạ, ngại va chạm: Gặp shipper đến nói chuyện khéo, đưa hóa đơn… là trả tiền ngay cho xong.
Biết được mình (hoặc người thân) có nằm trong nhóm này không, chính là bước đầu để chủ động phòng ngừa.
Xem thêm: Quét mã QR có bị lộ thông tin không?
Cách phân biệt shipper thật và shipper giả
Đừng nghĩ cứ mặc đồng phục là thật. Kẻ gian không cần phải in cả bộ quần áo để giả danh, chỉ cần một chiếc áo khoác hoặc túi giao hàng cũ là đủ đánh lừa nhiều người.
Dưới đây là một số dấu hiệu nhận diện shipper thật:
- Luôn gọi điện trước khi giao hàng (trừ một số đơn giao tự động).
- Biết rõ họ tên, địa chỉ cụ thể của người nhận.
- Có mã đơn hàng trùng khớp với ứng dụng mua hàng hoặc SMS chính thống.
- Không yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân như CCCD, OTP.
- Luôn có thiết bị xác nhận giao hàng – ví dụ như app của GHN, GHTK, Shopee…
- Nếu shipper có thái độ mập mờ, nói “anh cứ nhận đi, kiểm tra sau”, hoặc không giải thích rõ nguồn gốc đơn hàng => KHẢ NĂNG CAO LÀ GIẢ MẠO.
10 cách giúp bạn và gia đình phòng tránh lừa đảo shipper
1. Luôn kiểm tra đơn hàng trong app chính thức: Trước khi nhận hàng, hãy mở app (Shopee, Lazada, Tiki…) hoặc app vận chuyển (GHN, GHTK, ViettelPost…) để kiểm tra xem bạn có thực sự đặt đơn đó không.
2. Tuyệt đối không thanh toán COD nếu không biết rõ món hàng: Chỉ nhận hàng COD nếu bạn nhớ đã đặt món đó. Nếu không chắc, hãy từ chối nhận.
3. Không click vào link trong tin nhắn lạ: Link có dạng như ghtk-check[.]com hay viettelpost-support[.]xyz là giả mạo. Bạn chỉ nên tin tưởng các link từ domain chính thức như .vn, .com.vn, hoặc các app đã được cài từ CH Play/App Store.
4. Không cung cấp OTP cho bất kỳ ai: Dù là shipper, nhân viên sàn thương mại điện tử hay nhân viên ngân hàng, hãy luôn ghi nhớ rằng OTP chỉ dùng để bạn tự nhập, không ai có quyền hỏi.
5. Nhớ tên đơn vị vận chuyển khi đặt hàng: Nhiều người không để ý đơn vị nào phụ trách vận chuyển hàng khi đặt đơn? GHTK, GHN hay Shopee Express? Hãy ghi nhớ để kiểm tra cho đúng.
6. Cài ứng dụng chống cuộc gọi lừa đảo: App như Locker, Truecaller, Hiya, hay Bộ Công An Smart e-ID có thể giúp bạn nhận biết số lạ, cảnh báo lừa đảo.
7. Không chia sẻ hóa đơn, thông tin đơn hàng lên mạng xã hội: Hacker có thể dùng ảnh hóa đơn bạn đăng để giả mạo đơn hàng, gửi thông tin giả đánh lừa người thân của bạn.
8. Hướng dẫn người thân trong nhà cách nhận diện lừa đảo: Đặc biệt là ông bà, cha mẹ – những người dễ bị đánh lừa bởi cách nói chuyện chuyên nghiệp và đồng phục.
9. Nếu shipper yêu cầu thanh toán, luôn yêu cầu mã đơn, mã vận đơn: Bạn có quyền từ chối nếu không kiểm tra được thông tin rõ ràng. Đừng vì ngại mất thời gian mà tự mở cửa cho kẻ gian.
10. Theo dõi website hoặc fanpage các đơn vị vận chuyển uy tín: Những nơi này thường xuyên cập nhật cảnh báo lừa đảo mới (đặc biệt là trong các dịp khuyến mãi lớn, lễ Tết, Black Friday.
Kết luận
Giả mạo shipper giao hàng lừa đảo là chiêu trò tinh vi, phương thức thực hiện đơn giản nhưng có thể khiến người không cảnh giác mất số tiền oan. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm các công cụ giúp phát hiện lừa đảo trực tuyến, các cảnh báo mới nhất từ cộng đồng bảo mật, hoặc cách phòng vệ dữ liệu cá nhân hiệu quả, hãy truy cập ngay:
👉 Phòng chống lừa đảo cùng Locker
Bài viết cùng chủ đề: